Niewysypianie się może nie tylko prowadzić do ciężkiej i przewlekłej bezsenności, ale również stanowić poważne zagrożenie dla zdrowia i życia. W niniejszym artykule poznasz możliwe przyczyny, a także skutki kiepskiej jakości snu.
Podobnie jak oddychanie, czy też przyjmowanie płynów i pokarmów, sen jest jedną z najbardziej podstawowych potrzeb człowieka. Odpowiednia ilość nieprzerwanego snu to podstawa efektywnego zapamiętywania i uczenia się nowych rzeczy, a także dobrego samopoczucia i poprawnego funkcjonowania całego ludzkiego organizmu.
Wyspany człowiek zupełnie inaczej podchodzi do codziennych spraw i obowiązków, niż osoba niewyspana. Wbrew pozorom, skutki nawet jednej nieprzespanej nocy odczuwalne są przez cały kolejny dzień, a kilka takich nocy z rzędu może być poważnym zagrożeniem dla zdrowia, a w bardziej ekstremalnych przypadkach nawet życia. Pomimo ogromnego wpływu jakości snu na zdrowie, nie każdy zdaje sobie sprawę z konsekwencji niewysypiania się.
Choć prawidłowy sen odgrywa istotną rolę w utrzymaniu naszego organizmu w dobrej kondycji, niestety prawda jest taka, że ponad połowa Polaków cierpi na różnego rodzaju zaburzenia snu. Większość z nich kompletnie to lekceważy i nie przyjmuje do wiadomości, iż zaniedbanie tej kondycji zdrowotnej może prowadzić do ciężkiej przewlekłej bezsenności, na którą w Polsce cierpki ok. 10 proc. ludności.
Jakie mogą być konsekwencje przewlekłego niewysypiania się?
Konsekwencje nieprawidłowej higieny snu mogą być bardzo różne. Wiele zależy od tego, jak bardzo jesteśmy niewyspani, jak długo to już trwa, no i oczywiście od ogólnej kondycji naszego organizmu. Podczas gdy niektóre osoby w miarę dobrze radzą sobie z niedoborem snu, inni nie są w stanie prawidłowo funkcjonować nawet wówczas, gdy z jakiejś przyczyny zdarza im się spać nieco gorzej niż zwykle.
Spadek odporności
Co się dzieje, jeśli jesteśmy przewlekle niewyspani? Otóż, przede wszystkim należy tutaj wspomnieć o możliwym spadku odporności – niedostateczna ilość snu negatywnie wpływa na regenerację układu immunologicznego, przez co – między innymi – może się nieco wydłużać czas powrotu do zdrowia podczas choroby. W efekcie przewlekłego niewysypiania się możemy także odczuwać ogólny dyskomfort, bóle głowy i ciężkość całego ciała. Ale niestety to nie wszystko, co może się przydarzyć osobom przewlekle niewysypiającym się.
Nadciśnienie, choroby serca i paraliż senny
Przewlekłe i długoterminowe niewysypianie się powiązane jest ze zwiększonym ryzykiem rozwoju nadciśnienia tętniczego i wielu innych chorób układu krążeniowego, w tym chorób serca. Ponadto osobom niewyspanym grozi dość rzadkie, niekoniecznie niebezpieczne, ale bardzo dręczące zjawisko, jakim jest paraliż senny. Jest to stan, który czasami występuje podczas snu. Objawia się paraliżem całego ciała, a jednocześnie świadomością, tego co dzieje się wokół śpiącego. Więcej na ten temat dowiesz się w artykule pt. „Czym jest paraliż senny i co należy o nim wiedzieć?”
Nadwaga i cukrzyca
Przewlekła bezsenność może z czasem prowadzić do nadwagi, gdyż nie dosypiając, mamy większy apetyt i skłonności do podjadania, a w szczególności ciągnie nas do węglowodanów, przez co zwiększa się również ryzyko rozwoju cukrzycy.
Dlaczego ludzie się nie wysypiają?
Istnieje wiele czynników, które mogą zwiększać ryzyko rozwoju nawet poważnych postaci przewlekłej bezsenności. Często słaba jakość snu jest konsekwencją zawodu, jaki dana osoba wykonuje. Do grupy ryzyka zalicza się na przykład pracowników służby zdrowia, którzy nierzadko miewają nawet kilka dyżurów z rzędu.
Często spotykaną przyczyną kiepskiej jakości snu jest zła organizacja własnego czasu za dnia i odkładanie stresujących zadań na ostatnią chwilę, co może zbytnio rozdrażniać i prowadzić do nieprzespanych nocy.
Do kolejnych czynników mogących negatywnie wpływać na jakość snu należą – między innymi – przewlekły stres, uzależnienie od substancji psychoaktywnych, niektóre choroby psychiczne, takie jak zaburzenia lękowe i depresja, a także choroby somatyczne – np. zespoły bólowe, zaburzenia metaboliczne i endokrynologiczne, takie jak przykładowo nadczynność tarczycy.