Możliwe, że słyszałeś już o systemach certyfikacji budynków takich jak BREEAM czy LEED. Skupiają się one przede wszystkim na wpływie projektów na środowisko — nieco mniejszą wagę przywiązując do komfortu i bezpieczeństwa ich użytkowników. Tę lukę wypełniają certyfikat WELL oraz towarzyszący mu system oceny WELL Rating.
Certyfikat WELL — najwyższy standard komfortu
Certyfikat WELL jest, podobnie jak m.in. BREEAM i LEED, wielokryterialnym systemem oceny projektów budowlanych. W przeciwieństwie do nich skupia się jednak nie na relacji „budynek — środowisko”, a „budynek — człowiek”. Obejmuje kwestie związane ze zdrowiem (fizycznym i psychicznym), bezpieczeństwem i komfortem użytkowników danego obiektu — oczywiście, mając na uwadze jego przeznaczenie.
Obecnie certyfikat WELL (i system oceny WELL Rating) jest trzecim najpopularniejszym standardem oceny budynków w Polsce — często używanym komplementarnie ze wspomnianymi na początku systemami. Certyfikacją WELL obejmuje się obiekty o najróżniejszych zastosowaniach: od hal przemysłowych i biurowców, przez szkoły i szpitale po bloki mieszkaniowe.
Jeżeli chodzi o kryteria certyfikacji, operator systemu (International WELL Building Institute — IWBI) wyróżnił dziesięć aspektów podlegających ocenie:
- woda
- powietrze
- światło
- ruch
- komfort termiczny
- akustyka
- odżywianie
- materiały budowlane
- umysł
- społeczność
W ramach każdej z tych kategorii wskazano konkretne strategie projektowe i budowlane, które mają pozytywnie wpłynąć na dobrostan użytkowników obiektu. Część z nich stanowi tzw. preconditions — warunki, które musi spełnić każdy projekt zgłoszony do certyfikacji. Wdrożenie rozwiązań opcjonalnych pozwala z kolei podnieść ocenę budynku (Certified, Silver, Gold, Platinum).
Niezależnie od stopnia przyznanego certyfikatu, jest on ważny przez trzy lata — po tym czasie konieczna jest ponowna certyfikacja.
Czym jest system oceny WELL Rating?
Mówiąc o certyfikacie WELL, nie możemy nie wspomnieć o WELL Rating. Jest to odrębny od podstawowego certyfikatu, dodatkowy system oceny budynku w trzech obszarach:
- Health and Safety — obejmujący rozwiązania służące zachowanie bezpieczeństwa i zdrowia użytkowników obiektu (został opracowany w kontekście pandemii COVID-19 i od tego czasu cieszy się sporym zainteresowaniem inwestorów);
- Performance — skupiony m.in. na jakości powietrza i wody oraz poziomie komfortu termicznego i akustycznego we wnętrzach budynku;
- Equity — skoncentrowany na rozwiązaniach wspierających środowisko przyjazne, różnorodne i bezpieczne dla każdego — niezależnie od wieku, pochodzenia i sprawności fizycznej.
Ocena WELL Rating wymaga częstszej weryfikacji niż certyfikat WELL — obowiązuje zaledwie rok.
A jak przebiega proces certyfikacyjny? Zarówno w przypadku certyfikatu WELL, jak i oceny WELL Rating, przeprowadza go jeden z certyfikowanych ekspertów WELL (Accredited Professional), który dobrze zna wymagania systemu i jest w stanie wesprzeć dewelopera zarówno w kwestiach techniczno—projektowych, jak i formalnych. To on proponuje rozwiązania, które należy wdrożyć w ramach projektu, ocenia poziom ich realizacji i, finalnie, przygotowuje składaną operatorowi systemu dokumentację. Jej weryfikacją (i podjęciem ostatecznej decyzji co do certyfikacji obiektu) zajmuje się wspomniane wcześniej IWBI.
W Polsce eksperci WELL są z reguły członkami organizacji i stowarzyszeń zajmujących się zielonym budownictwem — udzielających kompleksowego wsparcia w procesie certyfikacji. Możemy więc np. otrzymać certyfikat WELL i ocena WELL Rating od JWA.